Jednym z najstarszych dokumentów, które mam w domowym archiwum, jest metryka chrztu pierwszej żony mojego pradziadka, Stanisławy z Tarczyńskich Ćwikłowej.

• Pobierz skan dokumentu w dużym rozmiarze.

Transkrypcja

Imperium Austriae: | Regnum Galiciae: | Numerus: 53.

Capitaneatus: Jaroslaw | Dioecesis: Premisliensis | Parochia: Kaszyce

Testimonium baptismi.

Ex parte offici parochialis rit. lat. Ecclesiae parochialis in Kaszyce notum testatumque fit, in libris metricalibus huius Ecclesiae Tom VIII pag. 62 reperiri sequentia.

Annus, mensis et dies nativitatis et baptismi: Anno Domini Millesimo Octingentesimo Octogesimo quinto 1885. Die vigesima (20) Augusti Septembris nata  et vigesima octava (28) c.m. etami baptisata.

Nrus domus: 13

Nomen: Stanislava Hedvigis (binominis)

Religio: rom. cath.

Sexus: feminini

Thori: legitimi

Parentes et conditio: Dnus Josephus Tarczyński fil: Joannis et Apoloniae Tarczyński | oeconomi. | Dna Apolonia fil: Andreac et Mariae Kuczkowska nata.

Patrini et conditio: M.D. Sophia de Dąbski Górska | M.D. Thadeus de Boży Górek Górski.

Obst.: Regina Bdowicz

Bapt.: Michael Olszewski parochus

Quas testimoniales manu propria subscribio egillo Ecclesiastico parochalis munio.

Kaszyce die 24. Septembris A.D. 1894

Adalbertus Szmyd parochus

Osoby

Warto pokusić się o krótki komentarz do ciekawszych informacji zawartych w metryce.

• Między dniem chrzu Stanisławy (28.09.1885 r.) a dniem wystawienia metryki (24.09.1894 r.) w kościele w Kaszycach zmienił się proboszcz: w 1885 r. był nim Michał Olszewski, w 1894 r. Wojciech Szmyd.
• „eoconomi” pochodzi od słowa „oekonomus„. Słowo to oznaczało „ekonoma, rządcę” ¹⁾ Za Słownik łacińsko-polsko-angielski GenPol. .
• Skróty „Dnus” i „Dna” przed nazwiskami rodziców oznaczają „Dominus” („Pan„) i „Domina” („Pani„).
• Skrót „M.D.” przed nazwiskami chrzestnych oznacza „Magnificus Dominus (Domina)„, czyli „Wielmożny Pani (Pani)„. Wg słowniczka GenPol „Magnificus: wspaniały, świetny, okazały; wielmożny, w księgach sądowych i parafialnych określenie senatorów w dawnej Polsce”. Warto również zacytować za Władysławem Dworzaczkiem: „Tedy nomenklatura: magnificus, generosus, nobilis, która w pracktyce kancelarii sądowych miała swoje dość ściśle określone znaczenie, tutaj bywała raczej wyrazem materialnego autorytetu, jakiego zażywał wobec plebana ten czy inny posesjonat, dzierżawca lub nawet wpływowy ekonom pański”.

Na podstawie powyższych zapisków stawiam hipotezę, że Józef Tarczyński był rządcą, najprawdopodobniej w majątku państwa Górskich. Kim byli Górscy? Spróbujmy sprawdzić, do kogo należały Kaszyce pod koniec XIX w. – w 1902 r. i w 1904 r. Kaszyce są wymienione jako własność tabularna Tadeusza Górskiego ²⁾”Księga adresowa królewskiego stołecznego miasta Lwowa 1902 r.” oraz „Bigo J., Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości… Lwów 1904”, za „Baza właścicieli i dóbr ziemskich”.. Na pomoc przychodzi tu również portal myHeritage. Tadeusz Maciej Marcjan Górski jest tam wskazany jako „dziedzic Kaszyc, doktor prawa, który dowiódł swojego szlachectwa w Wydziale Krajowym galicyjskim w roku 1898„. Wskazana w metryce chrztu Zofia de Dąbski Górska to najprawdopodobniej jego matka, Zofia Celestyna Dąbska. Nawiązałam kontakt z administratorem witryny na myHeritage i uzyskałam kilka interesujących szczegółów na ich temat. Zofia i Tadeusz pochodzą z linii, która na początku XVIII w. opuściła rodzinną Bożą Górkę i osiadła w okolicach Kaszyc i Roźwienicy. Wg informacji przekazanych przez sołtysa Kaszyc, nikt o nazwisku Górski w Kaszycach obecnie nie mieszka.

Jak widać, mała Stanisława miała chrzestnych pochodzących z górnych warstw społecznych ówczesnych Kaszyc. Zachowana w ustnym przekazie informacja o „mezaliansie” popełnionym przez Stanisławę wychodzącą za mąż za potomka chłopów – Jakuba, być może ma faktyczne uzasadnienie.

Ciekawostki

Na metryce naklejony jest austriacki znaczek opłaty skarbowej o wartości 50 grajcarów: